بر اساس آمار میلیون‌ها نفر در سراسر جهان با افسردگی دست و پنجه نرم می‌کنند که این آمار در شرایط کنونی همه‌گیری کرونا بیشتر نیز خواهد شد. چرا که از دست دادن شغل، عزیزان و مشکلات اقتصادی، مسائل کاری و بر هم خوردن نظم زندگی افراد، همگی بر افزایش حالات افسردگی اثرگذار خواهند بود. با مشاهده عنوان این مقاله شاید این سوال در ذهن شما بوجود آمده که چه رابطه‌ای میان افسردگی و خواب وجود دارد؟
برای یافتن پاسخ تا انتها این مطلب را مطالعه نمایید.
در واقع افسردگی و خواب با هم رابطه مستقیم دارند. در علم روانشناسی شخصی که از افسردگی رنج می‌برد قطعا از بی‌خوابی یا بدخوابی نیز رنج می‌برد. برای بررسی دقیق‌تر این موضوع باید ابتدا بدانیم افسردگی چیست و چه عواملی باعث می‌شود یک شخص دچار افسردگی شود؟
افسردگی
غمگین بودن طولانی مدت، بی‌علاقگی به اموری که قبلا‌ً دوستشان داشتیم، کاهش تمرکز، خستگی بیش از حد و حالت‌هایی از این دست، می‌توانند نشانه‌های افسردگی باشند. این بیماری، احساسات، افکار و رفتار ما را عوض می‌کند. افسردگی می‌تواند با مشکلات هیجانی و جسمی همراه باشد. البته باید بدانید که همه ما، بارها در طول زندگی احساس افسردگی را تجربه می‌کنیم. لیکن این احساس ناشی از ناراحتی‌ها و تنش‌های روزانه و بصورت موقت می‌باشد. اما شخصی که مبتلا به بیماری افسردگی است بطور دائم این احساسات را تجربه می‌کند.
از نظر علمی هنوز دلیل مشخصی برای ابتلا به افسردگی مشخص نشده است اما روانشناسان معتقدند افرادی که سابقه ژنتیکی و خانوادگی افسردگی دارند، در معرض خطر بیشتری قرار دارند.
ارتباط افسردگی و خواب
رابطه بین افسردگی و خواب شاید شبیه به داستان قدیمی مرغ و تخم مرغ باشد. چرا که ممکن است فردی بخاطر رنج بردن از مشکلات افسردگی، دچار مشکل خواب شود. به همان صورت این امکان وجود دارد که شخص بخاطر مشکلات خواب خود دچار افسردگی گردد. در هر صورت مهم است که به الگوی خوابتان دقت کنید و در صورت بروز تغییر به پزشک متخصص مراجعه نمایید.
دقت داشته باشید منظور از تغییر در الگوی خواب این است که شما یک یا چند مشکل زیر را تجربه نمایید:
- پس از بیدار شدن احساس کسالت و خستگی و بی‌انگیزگی داشته باشید.
- در طول شب دچار بی‌خوابی شوید و در رختخواب غلت بزنید.
- نتوانید سریع به خواب بروید.
- در طول روز احساس خستگی کنید و نتوانید تمرکز کنید.
- بیش از حد طبیعی بخوابید و علاقه‌ای به بیدار شدن نداشته باشید.
غلبه بر افسردگی
اگر شما از بیماری افسردگی حاد رنج می‌برید قطعا باید به پزشک یا درمانگر خود مراجعه کنید. اما اگر احساس افسردگی خفیف دارید و متوجه شده‌اید که این مشکل، خواب شما را تحت تاثیر قرار داده، می‌توانید با بکارگیری روش‌های زیر به بهبود شرایط خود کمک کنید. توجه داشته باشید که این نکات درمان کننده نیستند اما بطور کلی روش‌های مفیدی برای بهبود کیفیت خواب هستند.
۱- ورزش کنید.
اگر در طول روز هیچگونه ورزشی انجام نمی‌دهید، سعی کنید حداقل ده دقیقه به انجام حرکات کششی یا نرمش‌های سبک بپردازید و یا چند دقیقه‌ای را به پیاده روی اختصاص دهید. ورزش کردن علاوه بر اینکه باعث می‌شود در طول روز احساس نشاط و سرزندگی کنید، به شما کمک می‌کند شب‌ها راحت‌تر بخوابید چرا که بدن شما بخاطر فعالیت خسته شده و در زمان مناسب آماده خوابیدن هستید.
۲- از مصرف کافئین و نیکوتین خودداری کنید.
نیکوتین و کافئین هر دو باعث هشیاری و بی‌خوابی می‌شوند. مصرف کافئین می‌تواند تا ۵ ساعت شما را هشیار نگه دارد لذا سعی کنید از نوشیدن قهوه و چای در ساعات بعدازظهر پرهیز کنید. همچنین کشیدن سیگار قبل از خواب باعث می‌شود نتوانید به راحتی بخوابید.
۳- نظم خوابتان را بهم نریزید.
اگر می‌خواهید خواب سالمی داشته باشید باید دقت کنید که برنامه خواب منظمی را دنبال کنید. سعی کنید هرشب سر ساعت مشخصی بخوابید و صبح‌ها نیز طبق برنامه بیدار شوید. ممکن است دنبال کردن این برنامه کمی سخت باشد، بویژه در تعطیلات. اما باید بدانید بهم ریختن ساعت خواب باعث می‌شود دچار اختلال خواب شوید. مثلا اگر صبح دیرتر از حد معمول بیدار شوید ممکن است شب دچار بی‌خوابی شوید و یا بالعکس، اگر زودتر از حد معمول به خواب بروید ممکن است نیمه شب از خواب بیدار شوید و دیگر قادر نباشید بخوابید.
